Australisch onderzoek toont aan dat sporten beter werkt tegen depressie dan therapie of medicijn

maart 2023 Beweging Neurologie Willem van Altena
Group of active seniors running together outside on the meadow full of flowers. Front view.

Sporten of lekker fysiek bezig zijn blijkt effectiever te zijn bij depressie dan therapie of medicijnen. Dat is de uitkomst uit een grote overzichtsstudie door wetenschappers van de universiteit van South Australia in Adelaide. Onlangs werd de studie gepubliceerd in het British Journal of Sports Medicine.

Een team onderzoekers onder leiding van Ben Singh vergeleek 97 studies waarbij in totaal 130.000 proefpersonen betrokken waren, en kwam tot de conclusie dat fysieke activiteit 1,5 keer zo effectief is als medicatie of therapie als het gaat om depressiviteit en angststoornissen.

De onderzoekers stelden vast dat fysieke activiteit ook nog eens opvallend snel effect sorteert. Mensen die maar twee of drie keer per week sporten voor maximaal 12 weken verminderden hun psychische problemen zelfs het meest effectief. Bij medicatie of therapie kan het wel maanden duren voordat resultaten te zien zijn.

Iedereen had mentaal baat bij meer lichaamsbeweging, maar voor bepaalde groepen was het effect het meest merkbaar. Namelijk:

  • Mensen met een depressie
  • Zwangere vrouwen
  • Vrouwen met postnatale depressie
  • Mensen met hiv
  • Mensen met een nieraandoening
  • Gezonde mensen

Sprintje trekken

De Australische studie is de eerste die de effecten heeft bestudeerd van allerlei soorten fysieke activiteit op angst en depressie. Hoofdonderzoeker Ben Singh concludeert dat fysieke activiteit veel meer voorgesteld zou moeten worden als behandelmethode bij allerlei psychische problemen. Het is niet alleen effectiever, maar ook nog eens goedkoper dan therapie of geneesmiddelen. “Onze meta-analyse toont aan dat fysieke activiteit de symptomen van angst en depressie significant vermindert bij alle onderzochte groepen mensen, waarbij het bij sommigen zelfs nog tot grotere verbeteringen leidde dan bij anderen,” stelt Singh.

De onderzoekers stelden ook vast dat sporten op hoge intensiteit effectiever leek te zijn bij angst en depressie. Korte en middellange intensieve beweging bracht betere resultaten dan langere maar minder intensieve beweging. Simpel gesteld: het is beter om een sprintje te trekken dan een lange wandeling te maken. “Maar alle vormen van beweging hebben een positief effect”, denkt Singh. “Ook wandelen, krachttraining, pilates en yoga verbeteren de geestelijke gezondheid. Belangrijk is om te beseffen dat er niet veel beweging nodig is om het verschil te maken.”

Endorfines

Waarom sporten en bewegen precies zo effectief is heeft te maken met het vrijkomen van endorfines, die pijn en stress doen afnemen. Ook gaat het niveau van de stresshormonen cortisol en adrenaline omlaag. Studies hebben aangetoond dat een half uurtje beweging per dag er al voor zorgt dat mensen zich kalmer voelen, en dat effect houdt een aantal uur aan na het sporten. Veel sporters ervaren ook dat ze tijdens bijvoorbeeld een rondje rennen of fietsen ‘de kop leegmaken’ en even ophouden met piekeren.

Singh hoopt dat het onderzoek ervoor zal zorgen dat meer artsen mensen met depressie- of angstklachten aanraden om te gaan sporten, liefst met behulp van een beweegschema. “Verbeteren de klachten niet binnen een aantal weken dan kan er altijd nog doorverwezen worden naar een therapeut, of kunnen medicijnen voorgeschreven worden.”

Referentie

Singh B, Olds T, Curtis R, et al. Effectiveness of physical activity interventions for improving depression, anxiety and distress: an overview of systematic reviews. Br J Sports Med. 2023 Feb 16:bjsports-2022-106195. doi: 10.1136/bjsports-2022-106195. Epub ahead of print. PMID: 36796860.