Verbetering van het glucosemetabolisme door getimede maaltijden tijdens intermitterend vasten

april 2023 Voeding Diabetologie Diede Smeets

Intermitterend vasten is een dieetalternatief voor de traditionele algehele beperking van de calorie-inname. Bij intermitterend vasten wordt op de meeste weekdagen de aanbevolen hoeveelheid calorieën ingenomen, afgewisseld met een paar dagen vasten, waarbij slechts een kleine hoeveelheid calorieën geconsumeerd mag worden. Hoewel de afgelopen jaren een aanzienlijke hoeveelheid onderzoek is gedaan naar de gezondheidsvoordelen van intermitterend vasten, is het onduidelijk hoe de timing van de maaltijden op de vastendagen de uitkomsten beïnvloedt. Recentelijk zijn de resultaten van een gerandomiseerde klinische studie naar ‘time-restricted eating’ (TRE) binnen intermitterend vasten (iTRE) gepubliceerd in Nature Medicine.

In totaal werden 209 volwassenen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 geïncludeerd. De deelnemers waren gemiddeld 58 jaar oud en hadden een gemiddelde BMI van 34,8 kg/m2. Na inclusie werden de deelnemers 2:2:1 gerandomiseerd tot drie studiegroepen:

  1. iTRE: Tussen 8:00 en 12:00 uur worden 30% van de benodigde dagelijkse calorieën geconsumeerd, gevolgd door 20 uur vasten tijdens drie (niet opeenvolgende) dagen per week. Tijdens de resterende weekdagen is de voedselinname naar eigen keuze.
  2. Calorie-restrictief (CR): dagelijks worden 70% van de benodigde calorieën ingenomen, zonder tijdsrestricties
  3. Zorgstandaard: de deelnemers ontvangen een boekje over gewichtsverlies en maken vervolgens zelf keuzes over het dieet.

Glucoserespons

Deze gerandomiseerde parallelgroepstudie bood de deelnemers in de iTRE- en CR-armen voedingsadviezen aan gedurende 6 maanden, waarna een follow-upperiode van 12 maanden volgde. De primaire uitkomst was de verandering in de oppervlakte onder de curve van de glucoserespons na een ‘mixed-meal’ tolerantietest na 6 maanden tussen iTRE en CR.

De glucosetolerantie van deelnemers in de iTRE-arm bleek na 6 maanden verbeterd ten opzichte van de deelnemers in de CR-arm (-10,10 versus -3,57 mg/dl/min; p=0,03). Na 18 maanden was dit verschil echter verdwenen. De meeste bijwerkingen waren tijdelijk en mild van aard. Wel werden meer gevallen van vermoeidheid werd gerapporteerd door deelnemers in de iTRE-arm dan in de CR- en zorgstandaardarm. Zowel in de CR-arm als de iTRE-arm werden meer gevallen van constipatie en hoofdpijn gezien dan met standaardzorg.

Conclusie

Het combineren van intermitterend vasten met specifieke timing van de maaltijden lijkt voor een verbeteringen van het glucosemetabolisme te zorgen bij volwassenen die een hoog risico lopen op het ontwikkelen van diabetes type 2. Dit effect verdwijnt echter op de lange termijn als het dieet wordt gestaakt.

Referentie

Teong XT, Liu K, Vincent AD, et al. Intermittent fasting plus early time-restricted eating versus calorie restriction and standard care in adults at risk of type 2 diabetes: a randomized controlled trial. Nature Medicine 2023;29:963-72.